Na een zware brand in de jaren ’60 werd in La Chaux-de-Fonds een bekend cabaret uit het begin van de 20e eeuw vervangen door een woon- en kantoorgebouw dat de geest van de brutalistische bouwstijl ademt.
Kernrenovatie in plaats van afbraak.
In 1969 werd in opdracht van de Spaten-brouwerij een zes verdiepingen tellend administratief gebouw gerealiseerd aan de Marsstraße in München.
Later werden daar nog twee verdiepingen aan toegevoegd. Samen met het hoofdgebouw van de brouwerij en de laatgotische, als monument beschermde grenszuil van tufsteen op hetzelfde terrein vormt het sindsdien een kleinschalige, naar de straat georiënteerde pleinsituatie met groenruimte. In 2022 besloot Sedlmayr Grund und Immobilien AG uit München tot een grondige modernisering. De opties die op tafel lagen: afbraak of kernrenovatie.
Het Spaten-gebouw staat in een stedelijke dialoog met het tegenoverliggende gebouw van de Bayerische Rundfunk. Materialen, bouwvolumes, gebouw- en verdiepingshoogtes, kleurstelling en architectuurtaal vormen hier in de wijk Maxvorstadt, samen met andere aangrenzende gebouwen, een harmonieus stedelijk ensemble. De gevels van het Spaten-gebouw en de Bayerische Rundfunk worden gekenmerkt door een strenge verticale en horizontale geleding. De horizontaliteit wordt bewerkstelligd door zowel de raamindeling als de bekleding met dikke Romeinse travertijnplaten. Na vijf decennia was het gebouw, vooral wat betreft de indeling van de ruimtes, niet meer van deze tijd. De vastgoedmaatschappij moest dus beslissen hoe ze de locatie aantrekkelijk kon houden voor de huurders en gebruikers.
Afbraak en nieuwbouw waren mogelijk geweest, aangezien het gebouw niet beschermd is als monument of deel uitmaakt van een beschermd stadsgezicht. Maar uiteindelijk werd toch gekozen voor behoud en een kernrenovatie. Hoewel de economische overwegingen aanvankelijk doorslaggevend waren, is inmiddels duidelijk dat de kernrenovatie in alle opzichten de juiste keuze was. De positieve aspecten waren het stedenbouwkundig en architectonisch voortbestaan van het gebouw en daarmee ook van het straatbeeld. Bovendien zou men door het vermijden van afbraak en nieuwbouw grote hoeveelheden grijze energie besparen. Deze voordelen bleken uiteindelijk niet in tegenspraak met de moderniseringseisen. Wel integendeel. Tegenwoordig herbergen de afzonderlijke verdiepingen ruime open kantoorruimtes met overvloedige daglichtinval aan beide zijden en een solide constructie.
Het Spaten-gebouw staat in een stedelijke dialoog met het tegenoverliggende gebouw van de Bayerische Rundfunk. Materialen, bouwvolumes, gebouw- en verdiepingshoogtes, kleurstelling en architectuurtaal vormen hier in de wijk Maxvorstadt, samen met andere aangrenzende gebouwen, een harmonieus stedelijk ensemble. De gevels van het Spaten-gebouw en de Bayerische Rundfunk worden gekenmerkt door een strenge verticale en horizontale geleding. De horizontaliteit wordt bewerkstelligd door zowel de raamindeling als de bekleding met dikke Romeinse travertijnplaten. Na vijf decennia was het gebouw, vooral wat betreft de indeling van de ruimtes, niet meer van deze tijd. De vastgoedmaatschappij moest dus beslissen hoe ze de locatie aantrekkelijk kon houden voor de huurders en gebruikers.
Afbraak en nieuwbouw waren mogelijk geweest, aangezien het gebouw niet beschermd is als monument of deel uitmaakt van een beschermd stadsgezicht. Maar uiteindelijk werd toch gekozen voor behoud en een kernrenovatie. Hoewel de economische overwegingen aanvankelijk doorslaggevend waren, is inmiddels duidelijk dat de kernrenovatie in alle opzichten de juiste keuze was. De positieve aspecten waren het stedenbouwkundig en architectonisch voortbestaan van het gebouw en daarmee ook van het straatbeeld. Bovendien zou men door het vermijden van afbraak en nieuwbouw grote hoeveelheden grijze energie besparen. Deze voordelen bleken uiteindelijk niet in tegenspraak met de moderniseringseisen. Wel integendeel. Tegenwoordig herbergen de afzonderlijke verdiepingen ruime open kantoorruimtes met overvloedige daglichtinval aan beide zijden en een solide constructie.
Het resultaat van de kernrenovatie: stijlvolle, moderne ruimtes met hoogkwalitatieve, esthetische ramen die maximaal bediencomfort bieden.
Tot de belangrijkste maatregelen behoorden het opheffen van de oorspronkelijke indeling in afzonderlijke ruimtes en gangen, de modernisering van de technische installaties en het aanbrengen van nieuwe vloeren. De gebouwtechnische installaties lopen nu open en bloot langs de witgeschilderde betonplafonds. De algehele indruk is eigentijds casual, ruw. Door de nieuwe vloeropbouw en monochrome, lichte vloerbekleding in steenlook werd niet alleen een betere contactgeluidsisolatie bereikt, maar oogt de ruimte ook groter.
Op elke verdieping valt nu licht vanuit het noordoosten en het zuidwesten binnen in de grote ruimtes, die de volledige diepte van het gebouw beslaan. Open kantoorruimtes, vergaderzalen, gemeenschappelijke keukens en verblijfsruimtes doen nu helemaal vergeten dat hier nog maar enkele maanden geleden tal van gangen en kleine kantoorruimtes naast elkaar lagen. In de lobby op het gelijkvloers bevindt zich een grote, bijzonder elegante vergaderzaal, uitgerust met de modernste technologie. Deze ruimte staat ter beschikking van alle hier gevestigde bedrijven en is eenvoudig te reserveren. Alleen het trappenhuis – nu in een zachtgroen – met zijn elegante eenvoud, stenen trap en fijne spijlen, bleef grotendeels ongewijzigd. Historische foto's op groot formaat uit de bedrijfskroniek van Spaten vertellen op een ingetogen manier het verhaal van deze plek. De hoogwaardige, moderne kantoren met een huiselijke sfeer en op een toplocatie vormen nu aantrekkelijke vestigingsplaatsen voor tal van bedrijven. Om hier te werken stappen de werknemers van de verschillende bedrijven graag weer af van de thuiswerkmodus, die na het einde van de pandemie nog vaak werd aangehouden.
Op elke verdieping valt nu licht vanuit het noordoosten en het zuidwesten binnen in de grote ruimtes, die de volledige diepte van het gebouw beslaan. Open kantoorruimtes, vergaderzalen, gemeenschappelijke keukens en verblijfsruimtes doen nu helemaal vergeten dat hier nog maar enkele maanden geleden tal van gangen en kleine kantoorruimtes naast elkaar lagen. In de lobby op het gelijkvloers bevindt zich een grote, bijzonder elegante vergaderzaal, uitgerust met de modernste technologie. Deze ruimte staat ter beschikking van alle hier gevestigde bedrijven en is eenvoudig te reserveren. Alleen het trappenhuis – nu in een zachtgroen – met zijn elegante eenvoud, stenen trap en fijne spijlen, bleef grotendeels ongewijzigd. Historische foto's op groot formaat uit de bedrijfskroniek van Spaten vertellen op een ingetogen manier het verhaal van deze plek. De hoogwaardige, moderne kantoren met een huiselijke sfeer en op een toplocatie vormen nu aantrekkelijke vestigingsplaatsen voor tal van bedrijven. Om hier te werken stappen de werknemers van de verschillende bedrijven graag weer af van de thuiswerkmodus, die na het einde van de pandemie nog vaak werd aangehouden.
Travertijnplaten en raamelementen in een strakke, horizontale geleding bepalen het karakter van de gevel binnen de stedelijke context.
De renovatie waarborgt het behoud van het architectonische erfgoed. Twee extra etages creëren meer ruimte zonder het karakter aan te tasten.
De vele gangen en kleine kantoren maakten plaats voor royale, lichtovergoten ruimtes – slanke raamprofielen zorgen voor een maximale daglichtinval.
De tweevleugelige ramen zorgen voor aanzienlijk meer bediencomfort dan de éénvleugelige voorgangers.
Door de slanke profielen van de Nova-line vleugels blijft het raamoppervlak ondanks het nieuw ingeschoven raamwerk ongewijzigd ten opzichte van de oude ramen.
En tot slot, wat betreft de ramen: die vervullen een sleutelrol bij deze kernrenovatie. Met de inschuifmethode van Finstral kon de raamvervanging zorgvuldig, snel, betrouwbaar en kwalitatief worden uitgevoerd. Door de slanke profielen van de Nova-line vleugels blijft het raamoppervlak ondanks het nieuw ingeschoven raamwerk ongewijzigd ten opzichte van de oude ramen. De inschuifmethode biedt voor een bouwproject als dit een hele reeks voordelen: ze maakt het mogelijk ramen te vervangen zonder structurele ingrepen en daaruit resulterende gevolgschade van thermische of statische aard. Daarnaast is het , zoals hier in de Marsstraße, mogelijk om éénvleugelige ramen te vervangen door tweevleugelige varianten, terwijl de dragende structuur behouden blijft. De FIN-Window Nova-line ramen, met aluminium aan de buitenzijde en kunststof aan de binnenzijde, zijn niet alleen flexibeler voor de inrichting van de binnenruimte, maar ontzien ook de bewegende en dragende delen vanwege hun aanzienlijk lagere gewicht. Dankzij het bespaarde gewicht kon gekozen worden voor goede dubbele beglazing, zonder dat de dragende delen overbelast raakten. Bovendien verloopt deze vervangingsmethode vele malen sneller dan een traditionele raamvervanging. Gebouwschade tijdens de bouwfase werd tot een minimum beperkt. In de Marsstraße kon Finstral de ramen per verdieping binnen één week vervangen. Zo waren in slechts zes weken tijd alle te renoveren verdiepingen voorzien van nieuwe ramen.
Men is het er nu unaniem over eens dat deze raamvervanging een essentieel onderdeel uitmaakte van de geslaagde renovatie. Na de snelle, tot in detail geplande en probleemloze installatie bieden de nieuwe tweevleugelige ramen tegenwoordig een hoog binnencomfort met optimale geluidsisolatie, uitstekende luchtdichtheid, goede warmte-isolatie in de winter, effectieve bescherming tegen hitte in de zomer en een hoge energie-efficiëntie.
Het project in het kort:
Object: commercieel gebouw met kantoorruimtes
Bouwopdracht: raamvervanging
Architecten: ingenieursbureau Jürgen Konrad
Bouwjaar: 1969; renovatiejaar: 2023
Totale oppervlakte: 6.005 m²
Locatie: München, Duitsland
Finstral-elementen:
Men is het er nu unaniem over eens dat deze raamvervanging een essentieel onderdeel uitmaakte van de geslaagde renovatie. Na de snelle, tot in detail geplande en probleemloze installatie bieden de nieuwe tweevleugelige ramen tegenwoordig een hoog binnencomfort met optimale geluidsisolatie, uitstekende luchtdichtheid, goede warmte-isolatie in de winter, effectieve bescherming tegen hitte in de zomer en een hoge energie-efficiëntie.
Het project in het kort:
Object: commercieel gebouw met kantoorruimtes
Bouwopdracht: raamvervanging
Architecten: ingenieursbureau Jürgen Konrad
Bouwjaar: 1969; renovatiejaar: 2023
Totale oppervlakte: 6.005 m²
Locatie: München, Duitsland
Finstral-elementen:
- raam FIN-Window Nova-line 90+8 aluminium-kunststof
Het zachte wit van de kunststof ramen zorgt voor lichte ruimtes met een aangename sfeer van welbevinden.
Het stedenbouwkundig en architectonisch voortbestaan en het besparen van grote hoeveelheden grijze energie door het vermijden van afbraak en nieuwbouw bleken niet in tegenspraak met de moderniseringseisen.
De strenge verticale en horizontale geleding bepaalt het karakter van het gebouw.
Bouwaansluiting
De bestaande aluminium bandramen werden gerenoveerd door middel van de minimaal invasieve inschuifmontage. In plaats van de bestaande ramen inclusief het frame uit de dagkant te breken en daarbij het muurwerk en ook de stijlen tussen de ramen te beschadigen, werden alleen de vleugels en het oude beslag gedemonteerd. Vervolgens kregen de bestaande frames een upgrade door van binnenuit nieuwe frames in te schuiven, die voldoen aan de modernste isolatiestandaarden. De tussenstijlen werden in deze fase verdubbeld met in de fabriek voorgesneden hardschuimplaten. De nieuwe profielloze vleugels zorgen ervoor dat de look van de ramen buiten ongewijzigd bleef. De toepassing van deze ift-gecertificeerde installatiemethode heeft in vergelijking met een klassieke raamvervanging de inspanningen qua tijd en middelen aanzienlijk teruggedrongen.
De bestaande aluminium bandramen werden gerenoveerd door middel van de minimaal invasieve inschuifmontage. In plaats van de bestaande ramen inclusief het frame uit de dagkant te breken en daarbij het muurwerk en ook de stijlen tussen de ramen te beschadigen, werden alleen de vleugels en het oude beslag gedemonteerd. Vervolgens kregen de bestaande frames een upgrade door van binnenuit nieuwe frames in te schuiven, die voldoen aan de modernste isolatiestandaarden. De tussenstijlen werden in deze fase verdubbeld met in de fabriek voorgesneden hardschuimplaten. De nieuwe profielloze vleugels zorgen ervoor dat de look van de ramen buiten ongewijzigd bleef. De toepassing van deze ift-gecertificeerde installatiemethode heeft in vergelijking met een klassieke raamvervanging de inspanningen qua tijd en middelen aanzienlijk teruggedrongen.
Nog niet genoeg?
Meer interessante dingen om te lezen vindt u hier.
Het bouwen van duurzame woningen op een energie-efficiënte manier is een van de grootste uitdagingen van de energietransitie.