In 1969 werd in opdracht van de Spaten-brouwerij een zes verdiepingen tellend administratief gebouw gerealiseerd aan de Marsstraße in München.
Opgewaardeerd.
Na een zware brand in de jaren ’60 werd in La Chaux-de-Fonds een bekend cabaret uit het begin van de 20e eeuw vervangen door een woon- en kantoorgebouw dat de geest van de brutalistische bouwstijl ademt.
Omdat de technische infrastructuur niet meer voldeed aan de huidige eisen, moest het betonnen gebouw van de grond af aan worden gerenoveerd. Het concept van het aangestelde architectenbureau: behouden en opwaarderen in plaats van vervangen en verbouwen. En ook: de geschiedenis van het gebouw zichtbaar maken.
Het recent gerenoveerde gebouw aan de levendige Avenue Léopold-Robert draagt geschiedenis in zich die verder teruggaat dan het eigen bouwjaar. Ooit stond op dezelfde plek een prachtig complex in de bouwstijl van het historisme. Het bood onderdak aan een populair cabaret waarvan de naam geïnspireerd was op de opvallende goudkleurige bol op het dak van het gebouw: ‘Boule d’Or’ – ‘Gouden Bol’.
De brand van 1965 maakte een radicaal nieuw begin noodzakelijk: drie jaar later werd het gebouw volledig heropgebouwd – maar met een totaal ander uiterlijk. Geïnspireerd door Le Corbusier, die zijn eerste architectonische werken hier in zijn thuisstad had gerealiseerd, ontwierp architect Jean-Pierre Horni een gebouw dat, geheel in de geest van ‘béton brut’, de zichtbaarheid van het bouwmateriaal beton tot stijlelement verhief. Het brutalistisch-rationalistische ontwerp leidde tot hevige controverse in die tijd; het gebouw werd zelfs als ‘storend’ opgenomen in het architectonische archief van de stad. Pas de laatste jaren, in het kader van de algemene herontdekking van het brutalisme, werden zowel de historische als de architectonische waarde van Horni’s werk erkend en werd de sobere charme ervan gewaardeerd. “Het gebouw maakt deel uit van een reeks bouwwerken die verschillende architectonische stromingen vertegenwoordigen en de diverse periodes tussen het einde van de 19e en het midden van de 20e eeuw hebben gekenmerkt. Deze diversiteit vormt de facto een stilistische rijkdom”, aldus het bureau Evard Architectes. Het renovatieconcept lag dan ook al snel vast: “Behouden en opwaarderen in plaats van vervangen en verbouwen.”
Het recent gerenoveerde gebouw aan de levendige Avenue Léopold-Robert draagt geschiedenis in zich die verder teruggaat dan het eigen bouwjaar. Ooit stond op dezelfde plek een prachtig complex in de bouwstijl van het historisme. Het bood onderdak aan een populair cabaret waarvan de naam geïnspireerd was op de opvallende goudkleurige bol op het dak van het gebouw: ‘Boule d’Or’ – ‘Gouden Bol’.
De brand van 1965 maakte een radicaal nieuw begin noodzakelijk: drie jaar later werd het gebouw volledig heropgebouwd – maar met een totaal ander uiterlijk. Geïnspireerd door Le Corbusier, die zijn eerste architectonische werken hier in zijn thuisstad had gerealiseerd, ontwierp architect Jean-Pierre Horni een gebouw dat, geheel in de geest van ‘béton brut’, de zichtbaarheid van het bouwmateriaal beton tot stijlelement verhief. Het brutalistisch-rationalistische ontwerp leidde tot hevige controverse in die tijd; het gebouw werd zelfs als ‘storend’ opgenomen in het architectonische archief van de stad. Pas de laatste jaren, in het kader van de algemene herontdekking van het brutalisme, werden zowel de historische als de architectonische waarde van Horni’s werk erkend en werd de sobere charme ervan gewaardeerd. “Het gebouw maakt deel uit van een reeks bouwwerken die verschillende architectonische stromingen vertegenwoordigen en de diverse periodes tussen het einde van de 19e en het midden van de 20e eeuw hebben gekenmerkt. Deze diversiteit vormt de facto een stilistische rijkdom”, aldus het bureau Evard Architectes. Het renovatieconcept lag dan ook al snel vast: “Behouden en opwaarderen in plaats van vervangen en verbouwen.”
Minder lawaai, aangename temperaturen: Strekmetaalelementen voor de loggia’s aan de zuidzijde en combivleugels met geïntegreerde zonwering houden hitte en straatlawaai buiten.
Het gebouw bestaat uit tien verdiepingen, 24 appartementen, kantoorruimtes op de eerste verdieping en een restaurant op de begane grond. De basisstructuren van de ruimtes bleven vrijwel geheel behouden; de ruimtes zelf werden gedeeltelijk gerestaureerd met hun oorspronkelijke onderdelen. Veel binnendeuren van de appartementen en de originele deurgrepen konden bijvoorbeeld behouden blijven.
Ook de stijl van de loggia’s aan de zuidzijde bleef bewaard, zij het met een elegante opwaardering: de oude borstweringen maakten plaats voor een dubbele gevel van beweegbare elementen – van glas voor betere bescherming tegen het straatlawaai en van strekmetaal als beweegbare zonwering. Voor extra flexibel instelbare zonwering en verbeterde geluidsisolatie zorgen de nieuw geplaatste ramen van Finstral met combivleugel en jaloezieën geïntegreerd in de glasspouw.
Ook de stijl van de loggia’s aan de zuidzijde bleef bewaard, zij het met een elegante opwaardering: de oude borstweringen maakten plaats voor een dubbele gevel van beweegbare elementen – van glas voor betere bescherming tegen het straatlawaai en van strekmetaal als beweegbare zonwering. Voor extra flexibel instelbare zonwering en verbeterde geluidsisolatie zorgen de nieuw geplaatste ramen van Finstral met combivleugel en jaloezieën geïntegreerd in de glasspouw.
De noordgevel in volle pracht: met de goudtint van de aluminium bekleding als verwijzing naar het vorige gebouw met zijn gouden bol.
Perfect licht, rustgevende stilte: Voor flexibele zonwering en verbeterde geluidsisolatie aan de zuidzijde zorgen de nieuwe ramen met combivleugel en jaloezieën geïntegreerd in de glasspouw.
Favoriete plek: De nieuw ontstane nissen nodigen uit om te gaan zitten en gezellig te lezen.
Energetisch geoptimaliseerd: De nieuwe aluminiumramen aan de noordzijde bieden een merkbaar betere thermische isolatie en integreren zich esthetisch harmonieus in het gevelontwerp.
Flexibele zonwering: De beweegbare elementen bieden precies daar bescherming tegen de zon waar dat op dat moment gewenst is.
De noordgevel werd voornamelijk geoptimaliseerd met het oog op energie-efficiëntie: de nieuw geplaatste aluminiumramen bieden een merkbaar betere thermische isolatie, maar blijven tegelijkertijd esthetisch trouw aan de oorspronkelijke stijl. Naast de grote raamelementen bevinden zich kleinere, te openen ramen met gelijkliggende, donkere aluminiumpanelen – een speciaal ontwerp van Finstral voor dit project. Door de verbeterde isolatie kunnen de nissen die zijn ontstaan bij de raamconstructies optimaal worden gebruikt als lees- of zithoeken. De ramen, die gelijkliggend in de buitengevel zijn geïntegreerd, maakten het mogelijk de woonoppervlakte te vergroten zonder de indeling van het grondplan te wijzigen. Een ingreep die niet alleen esthetisch overtuigt, maar ook de opdrachtgever van het project – het pensioenfonds van de openbare dienst van het kanton Neuchâtel – bijzonder tevreden heeft gesteld. Ook de vlakke look van de noordgevel bleef behouden. De ramen zijn gelijkliggend gemonteerd en de jaloezieën als zonwering zijn – net als aan de zuidzijde – geïntegreerd in de glasspouw.
Het opvallendste element van de noordgevel is de nieuwe bekleding van aluminium composietpanelen. Als een tweede huid strekt deze zich uit over de gevel en zorgt voor een uitstekende thermische isolatie. Maar voor de architecten schuilt er nog meer achter: de glanzende goudtint van de aluminium bekleding is tevens een verwijzing naar het vorige gebouw met zijn ‘boule d’or’, de gouden bol.
Het project in het kort:
Object: Woon- en kantoorgebouw
Bouwopdracht: raamvervanging
Architecten: Evard Architectes SA
Bouwjaar: 1968; renovatie: 2023
Totale oppervlakte: 2.860 m²
Locatie: La Chaux-de-Fonds, Zwitserland
Finstral-elementen:
Het opvallendste element van de noordgevel is de nieuwe bekleding van aluminium composietpanelen. Als een tweede huid strekt deze zich uit over de gevel en zorgt voor een uitstekende thermische isolatie. Maar voor de architecten schuilt er nog meer achter: de glanzende goudtint van de aluminium bekleding is tevens een verwijzing naar het vorige gebouw met zijn ‘boule d’or’, de gouden bol.
Het project in het kort:
Object: Woon- en kantoorgebouw
Bouwopdracht: raamvervanging
Architecten: Evard Architectes SA
Bouwjaar: 1968; renovatie: 2023
Totale oppervlakte: 2.860 m²
Locatie: La Chaux-de-Fonds, Zwitserland
Finstral-elementen:
- raam FIN-Window Nova-line Twin 77 kunststof-kunststof
- raam FIN-Window Nova-line Twin 77+8 aluminium-kunststof
- raam FIN-Project Nova-line Cristal Twin 78 aluminium-aluminium
Ongewijzigd: De basisstructuren van de ruimtes zijn vrijwel volledig behouden gebleven.
Veel ruimte: De grote glaspartijen laten de ruimte nog groter lijken.
Bouwaansluiting
Aan de achterkant van het gebouw werd een driedelig raamelement met glazen borstwering gerealiseerd. De grote raamvleugel FIN-Project Nova-line Cristal Twin is aan binnen- en buitenzijde voorzien van kaderoverdekkend glas. Voor de zonwering is een jaloezie geïntegreerd in de glasspouw, beschermd tegen weersinvloeden en onderhoudsvriendelijk. Hierdoor is een zonweringskast overbodig en wordt de bouwaansluiting aanzienlijk vereenvoudigd. Ernaast bevindt zich een smalle Vent-ventilatievleugel, geplaatst boven een vast glasveld. Beide nemen de look van de Cristal-raamvleugel met kaderoverdekkend glas over, zodat alle drie de velden gelijkliggend aansluiten. Door de uitvoering als driedelig element versterken de ramen het ‘pixelachtige’ effect van de geperforeerde gevel. Het binnenaanzicht oogt met de glasvleugel en de gelijkliggende panelen als een hoogwaardig, modern interieurobject.
Aan de achterkant van het gebouw werd een driedelig raamelement met glazen borstwering gerealiseerd. De grote raamvleugel FIN-Project Nova-line Cristal Twin is aan binnen- en buitenzijde voorzien van kaderoverdekkend glas. Voor de zonwering is een jaloezie geïntegreerd in de glasspouw, beschermd tegen weersinvloeden en onderhoudsvriendelijk. Hierdoor is een zonweringskast overbodig en wordt de bouwaansluiting aanzienlijk vereenvoudigd. Ernaast bevindt zich een smalle Vent-ventilatievleugel, geplaatst boven een vast glasveld. Beide nemen de look van de Cristal-raamvleugel met kaderoverdekkend glas over, zodat alle drie de velden gelijkliggend aansluiten. Door de uitvoering als driedelig element versterken de ramen het ‘pixelachtige’ effect van de geperforeerde gevel. Het binnenaanzicht oogt met de glasvleugel en de gelijkliggende panelen als een hoogwaardig, modern interieurobject.
Nog niet genoeg?
Meer interessante dingen om te lezen vindt u hier.
Het bouwen van duurzame woningen op een energie-efficiënte manier is een van de grootste uitdagingen van de energietransitie.